Μέση Ανατολή: Ο κρίσιμος ρόλος της Αιγύπτου στην κρίση

H Αιγύπτος εχει  κεντρικό ρόλο στη διευκόλυνση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Το συνοριακό πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο να αποτελεί το μόνο βιώσιμο σημείο εισόδου και εξόδου για τη Γάζα, ειναι κρισιμη για την διακινηση της αναγκαίας ανθρωπιστικης βοηθειας και την εκκένωση των ξένων υπηκόων και των τραυματιών.

Η ιστορική και στρατηγική σημασία της θέσης της Αιγύπτου ως γείτονα της Γάζας και του Ισραήλ την τοποθετεί στο επίκεντρο των προσπαθειών για διαμεσολάβηση ειρήνης και παροχής ανακούφισης.

Το ιστορικό υπόβαθρο της σχέσης Ισραήλ-Αιγύπτου, εμπεριεχει πολέμους, διαφορές ανταλλαγες εδαφών και τελικά συμφωνίες ειρήνης. Ο ρόλος της Αιγύπτου ως του πρώτου αραβικού κράτους που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ έθεσε το προηγούμενο για ειρηνικές σχέσεις και συνεργασία σε θέματα ασφάλειας, παρά τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ Χαμάς και Αιγύπτου. Σημειωνεται οτι  η Χαμας θεωρειται το παλαιστινιακο παρακλαδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Το κοινό συναίσθημα στην Αίγυπτο, είναι κατά κύριο λόγο υπερ του παλαιστινιακό αγώνα, ομως οι πολιτικές προεκτάσεις προσθέτουν στρώματα πολυπλοκότητας στη στάση της αιγυπτιακής κυβέρνησης σχετικά με την ασφάλεια των συνόρων και την πιθανή εισροή παλαιστινιακών προσφύγων.

Η Αίγυπτος επιδιώκει να διατηρήσει στον διττό της ρόλο ως μεσολαβητής και προστάτης των παλαιστινιακών δικαιωμάτων.Η διστακτικότητα περισσότερων αραβικών χωρών στη Μέση Ανατολή να φιλοξενήσουν Παλαιστίνιους πρόσφυγες εχει ξεκαθαρα  ιστορικο-πολιτικα κριτηρια. Παρελθούσες εμπειρίες αραβικών χωρών που φιλοξένησαν Παλαιστινιακούς πληθυσμούς έχουν οδηγήσει σε σημαντικές εσωτερικές αναταραχές. Για παράδειγμα, η παρουσία Παλαιστινιακών ομάδων στην Ιορδανία τη δεκαετία του ’70 και η εμπλοκή τους σε απόπειρες ανατροπής της Ιορδανικής μοναρχίας οδήγησαν στα γεγονότα του Μαύρου Σεπτεμβρίου, μια σύγκρουση μεταξύ της Ιορδανικής κυβέρνησης και Παλαιστινιακών οργανώσεων που πολεμούσαν. Παρομοίως, η εισροή Παλαιστινίων στον Λίβανο συνέβαλε στην αποσταθεροποίηση της χώρας και έπαιξε ρόλο στην έναρξη του Λιβανικού Εμφυλίου Πολέμου.

Πολλές Αραβικές κυβερνήσεις θεωρούν την παρουσία μεγάλων Παλαιστινιακών πληθυσμών, ιδιαίτερα εκείνων που σχετίζονται με μαχητικές επικίνδυνο. Ο φόβος είναι ότι αυτές οι ομάδες θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναταραχή εντός των συνόρων τους ή να χρησιμοποιήσουν το έδαφός τους ως βάση για επιχειρήσεις κατά γειτονικών χωρών, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ.Η φιλοξενία μεγάλου αριθμού προσφύγων μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά τους πόρους μιας χώρας, την υποδομή και τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Πολλές χώρες στην περιοχή αντιμετωπίζουν ήδη τις δικές τους εσωτερικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών δυσκολιών, ανεργίας και κοινωνικών αναταραχών, καθιστώντας την προοπτική της φιλοξενίας μεγάλου αριθμού προσφύγων ακόμα λιγότερο ελκυστική.

Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι αυτοί οι παράγοντες διαφέρουν σημαντικά από τη μία αραβική χώρα στην άλλη, και η απόφαση να δεχτούν ή να απορρίψουν Παλαιστίνιους πρόσφυγες επηρεάζεται από έναν συνδυασμό ιστορικών εμπειριών, πολιτικών υπολογισμών, οικονομικών πραγματικοτήτων και διεθνών σχέσεων. Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από τη συνεχιζόμενη σύγκρουση και την έλλειψη μιας συνολικής ειρηνευτικής διευθέτησης που να αντιμετωπίζει τα βασικά ζητήματα στο επίκεντρο της Ισραηλινο-Παλαιστινιακής σύγκρουσης και να δινει ενα χρονικο οριζοντα στο ζητημα.