Γράφει ο Γιάννης Βασιλακόπουλος
Με το σημερινό σημείωμα, η στήλη ταξιδεύει μ’ αυτήν την αεικίνητη μηχανή τυ χρόνου στο ”βαθύ χθές” τότε που τα πολιτικά πάθη όχι μόνον ήταν οξυμένα, αλλά η ‘πολιτική αντιπαράθεση κλιμακωνόταν με ακραίες πράξεις και συχνά οι πολιτικές διαφορές ”λύνονταν” με τα όπλα. Αυτή η κατάσταση δεν εξαιρούσε τους ανθρώπους του θεάτρου που, έτσι κι αλλιώς, στριμωγμένοι από την ανέχεια πάσχιζαν να ανεβαίνουν στο σανίδι κάθε βράδυ μπροστά σε συνήθως πολυάριθμο κοινό πράγμα που διευκόλυνε, πολλές φορές, το ”ανακάτεμα” στο πλήθος ”μπαχαλάκηδων” της εποχής. Ήταν αρκετοί οι μετέπειτα αγαπημένοι ηθοποίοι που βίωσαν στο πετσί τους, είτε ως μάρτυρες, έίτε ως θύματα, τέτοια ακραία περιστατικά.
Ο Βασίλης Αυλωνίτης ωστόσο ήταν αυτός που, για λίγες στιγμές, ”έπιασεκουβέντα” με τον θάνατο από το σανίδι του θεάτρου.
Βρισκόμαστε στα 1931, ένα ζεστό Αυγουστιάτικο βράδυ και ο 27χρονος τότε ζεν πρεμιέ, μάλιστα, Βασίλης Αυλωνίτης συμμετέχει στην επιθεώρηση «Κατεργάρα». Στο νούμερο τουπου κάθε βράδυ αποθεωνόταν σατίριζε τον Ελευθέριο Βενιζέλο με ένταση όπως ζητούσε ο Βασιλικός θεατρώνης. Κάποια στιγμή ενώ το νούμερο εξελισσόταν, κάποιος φανατικός οπαδός των βενιζελικών εισέβαλε στο θέατρο πυροβολώντας προς τη σκηνή.
Ο Αυλωνίτης έπεσε κάτω, αλλά οι σφαίρες σκότωσαν έναν τεχνικό και τραυμάτισαν τους θεατές. Ο Αυλωνίτης το πήρε προσωπικά, ειδικά για τον θάνατο του τεχνικού και είχε δηλώσει «Θα περάσουν πολλά χρόνια για να βγω σε αθηναϊκή σκηνή»
Μπροστά σε 1.100 θεατές έγινε η απόπειρα δολοφονίας του Βασίλη Αυλωνίτη και έπεσε νεκρός ο τεχνικός του θεάτρου Παναγιώτης Μωραΐτης και τραυματίστηκαν 6 θεατές και το ημερολόγιο έγραφε 22 Αυγούστου του 1931. Η δίκη που αφορούσε τη δολοφονική απόπειρα άρχισε στον Πειραιά και τελείωσε στη Χαλκίδα.
Από τις ανακρίσεις που ακολούθησαν θεωρήθηκε ουσιαστικά ότι υπαίτια ήταν σε μεγάλο βαθμό η σάτιρα και όχι μόνο οι δράστες. Δύο από τους δράστες συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν, ενώ ως ηθικός αυτουργός θεωρήθηκε ο Παύλος Γύπαρης, ο οποίος υπήρξε καθοδηγητής και στη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη 12 χρόνια νωρίτερα. Τότε εκδόθηκε και ο γνωστός νόμος “περί Τύπου” που περιελάμβανε και το θέατρο στην επακόλουθη λογοκρισία.
Στο εδώλιο, εκτός από τον Π. Γυπάρη κάθισαν οι Α. Δικώνυμος, Μ. Σταφυλαράκης, Π. Παπαδοπετράκης και Δ. Μπαδογιάννης. Η δίκη χαρακτηρίστηκε «περίεργη». Ξεκίνησε στο Κακουργοδικείο Πειραιώς και ολοκληρώθηκε στη Χαλκίδα «προς αποφυγήν επεισοδίων». Τον Δεκέμβριο του 1932 καταδικάσθηκαν μόνον οι δύο από τους δράστες, οι Δικώνυμος και Σταφυλακαράκης σε 7ετή κάθειρξη.
