Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες του 16ου αιώνα αναγνώρισαν την σημασία της ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές του πλανήτη. Το εμπόριο, ιδίως ό,τι είχε να κάνει με πάμπολλες και πολύ ποιοτικές ποικιλίες μπαχαρικών, ανάρπαστες στην Ευρώπη της εποχής εκείνης, προσέδιδε μια άλλη αίγλη σε αυτό το μέρος της Νοτιοανατολικής Ασίας. Πρώτα οι Πορτογάλοι και μετά οι Ολλανδοί αντιλήφθηκαν γρήγορα και εκμεταλλεύθηκαν στο έπακρο την πηγή οικονομικού πλούτου και δύναμης που τους προσέφερε η Ινδονησία. Μάλιστα, οι Ολλανδοί εδραίωσαν την εκεί παρουσία τους για τουλάχιστον δύο αιώνες.
Το παρελθόν της Ινδονησίας δεν έχει καμία σχέση με το παρόν και, πολύ περισσότερο, με το μέλλον. Μπορεί να μην συγκαταλέγεται στις “Τέσσερις Τίγρεις” της Ασίας (Ταιβάν, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα και Χονγκ Κονγκ), δηλαδή μερικές από τις ισχυρότερες ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, αλλά αποτελεί μια από τις αναδυόμενες και πολλά υποσχόμενες οικονομίες, με βάση τα αντίστοιχα νούμερα των τελευταίων ετών. Αυτή, λοιπόν, η χώρα, με σχεδόν 280.000.000 πληθυσμό που ζουν κατά βάση σε 6.000 νησιά, στις 14 Φεβρουαρίου καλείται να εκλέξει τον νέο της πρόεδρο και νέους βουλευτές, σε μια φάση της ιστορίας της που είναι γεμάτη με προκλήσεις και ευκαιρίες, όχι μόνο οικονομικές, αλλά και πολιτικές και γεωστρατηγικές.
Το παρόν και το μέλλον
Η τρίτη μεγαλύτερη δημοκρατία και η μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα στον κόσμο έχει πολλά για τα οποία μπορεί να υπερηφανεύεται και να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Κατ’ αρχάς, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξής της είναι εξαιρετικά υψηλός, από το 1998 έως και σήμερα. Κατά μέσο όρο βρίσκεται στο 5%, ενώ το 2022 κατέγραψε ποσοστό 5,3%. Εκτός από την παραγωγή μπαχαρικών, για τα οποία φημίζεται, η Ινδονησία είναι η πηγή για τους παραγωγούς μπαταριών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο (ξεπερνά τη Ρωσία) σε αποθέματα νικελίου, τα οποία εντοπίζονται κυρίως στο νησί Βόρνεο. Το συγκεκριμένο μέταλλο μαζί με το κοβάλτιο προσφέρουν μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα στην χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας, καθιστώντας την κυρίαρχη στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Τα κομβικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο Στενά της Μαλάκκα
Τα Στενά της Μαλάκκα
Η γεωστρατηγική θέση της Ινδονησίας ενισχύεται ακόμη περισσότερο από τον έλεγχο των Στενών της Μαλάκκα, ενός πορθμού, ουσιαστικά, που ξεπερνά σε μήκος τα 800 χιλιόμετρα και βρίσκεται μεταξύ της Μαλαισιανής χερσονήσου και του νησιού Σουμάτρα της Ινδονησίας. Από αυτόν τον θαλάσσιο δρόμο περνούν κάθε χρόνο περισσότερα από 90.000 πλοία, τα οποία μεταφέρουν του 65% του διεθνούς εμπορίου, συμπεριλαμβανομένου και του “μαύρου χρυσού”. Τα Στενά διαδραματίζουν ιστορικά κομβικό ρόλο, αφού αποτελούν την κύρια ακτοπλοϊκή δίοδο που ενώνει τον Ινδικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό, μειώνοντας την απόσταση που χωρίζει την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία με την Ινδία και το Πακιστάν.
Οι σχέσεις με την Κίνα και τις ΗΠΑ
Η Ινδονησία είναι ένα τεράστιο αρχιπέλαγος δεκάδων χιλιάδων νησιών, μικρότερων και μεγαλύτερων, κάτι που σημαίνει ότι παραμονεύουν κίνδυνοι και απειλές, από εκεί που δεν το περιμένεις. Υπό αυτό το πρίσμα, οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ είναι πάρα πολύ καλές, καθώς βασίζει σε αυτές την ασφάλειά της. Πολλάκις οι δύο χώρες διεξάγουν κοινά στρατιωτικά γυμνάσια στην περιοχή, επιθυμώντας την διατήρηση των καλών σχέσεων, αλλά και επιδεικνύοντας την δύναμή τους απέναντι σε οποιονδήποτε θελήσει να πάρει το πάνω χέρι, όπως η Κίνα.
Οι σχέσεις της Ινδονησίας με την Κίνα μοιάζουν με αυτές της γάτας με το ποντίκι. Από την μια πλευρά, η Κίνα “τρέμει” στο ενδεχόμενο αποκλεισμού των Στενών της Μαλάκκα, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε τον οικονομικό της “στραγγαλισμό”, από την άλλη οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερες, αγγίζοντας τα 150 δις δολάρια! Την ίδια στιγμή, η πολιτική ηγεσία της Ινδονησίας δείχνει μια “ευμενή ουδετερότητα” υπέρ της Ουάσινγκτον στην διαμάχη της με το Πεκίνο και εκμεταλλεύεται στο έπακρο την “σύγκρουση” άλλων δυνατών παικτών με την Κίνα, όπως είναι η Αυστραλία.
Οι προκλήσεις για τον νέο πρόεδρο
Αν και οι μηχανές της οικονομίας της χώρας δουλεύουν στο “φουλ” και οι προβλέψεις την κατατάσσουν, μέχρι το 2050, στην τέταρτη θέση των ισχυρότερων οικονομικά χωρών, μετά από την Κίνα, την Ινδία και τις ΗΠΑ, τα προβλήματα στο εσωτερικό είναι πολλά και απαιτούν πειστικές απαντήσεις.
Οι νεότεροι άνθρωποι, ηλικίας 30 έως 45 ετών, θεωρούν ότι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι η εργασία και η βελτίωσης της ποιότητας ζωής τους. Και από την ψήφο τους θα κριθεί ποιός θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ινδονησίας, αφού αποτελούν πάνω από το 50% του συνολικού εκλογικού σώματος.
Ο νυν πρόεδρος, Τζόκο Ουιντότο, έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην εισροή ξένων επενδύσεων για δημιουργία εργοστασίων που θα επεξεργάζονταν το νικέλιο. Οι επικριτές του θεωρούν ότι, μαζί με τις επενδύσεις, θα έπρεπε να στηρίξει και την εσωτερική βιομηχανία παραγωγής υφασμάτων και υποδημάτων. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας που θα πληρώνουν καλά. Αν, όμως, οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας δεν σταθεροποιηθούν άμεσα στο 7%, δεν θα έλθουν ποτέ οι πολυπόθητες θέσεις εργασίας για τους νέους και τις νέες της χώρας. Κι όλα αυτά, την στιγμή που το 60% των εργαζόμενων στην Ινδονησία είναι “υπάκουα” γρανάζια της “μαύρης οικονομίας” και σχεδόν 6 στους 10 νέους έως 24 ετών είναι άνεργοι.
