Του Γ. Κορωναίου
Τα πάντα ανατράπηκαν μετά την 15η Δεκεμβρίου του 2023 για την παγκόσμια ναυτιλία και το θαλάσσιο εμπόριο. Είναι η μέρα που οι πασίγνωστοι πλέον Χούθι προχώρησαν σε μπαράζ επιθέσεων σε συνολικά πέντε πλοία, για να πλήξουν καίρια τρια απ’ αυτά. Είναι η μέρα που οι πολυεθνικοί κολοσσοί των διαπόντιων μεταφορών αποφασίζουν να αλλάξουν τα δρομολόγια των πλοίων τους, βγάζοντας από τον χάρτη την εμπόλεμη Ερυθρά Θάλασσα και επιλέγοντας το κοστοβόρο και χρονοβόρο περίπλου της Αφρικής. Οι συνέπειες τεράστιες για όλους…
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ναυλομεσίτης ή να ασχολείται με τα ασφάλιστρα πλοίων για να καταλάβει ότι τα πάντα γύρω από τη θαλάσσια μεταφορά εκτοξεύτηκαν σε κόστος αλλά και μεγάλωσαν σε αποστάσεις.
Για τους εισαγωγείς φορτίου οι τιμές και τα «καπέλα» σε υπηρεσίες και προϊόντα δια θαλάσσης αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς, αλλά το κόστος των τακτικών γραμμών αυξάνεται επίσης λόγω της πολύ υψηλότερης κατανάλωσης καυσίμου από μεγαλύτερα ταξίδια, καθώς και άλλων εξόδων (αντισταθμίζεται από την εξοικονόμηση διοδίων στα κανάλια). Εν τω μεταξύ, οι τριμηνιαίοι όγκοι φορτίου τακτικών γραμμών θα μπορούσαν να πληγούν σκληρά στο εγγύς μέλλον, καθώς τα πλοία είναι δεμένα. Η Maersk, για παράδειγμα, που ανακοίνωσε πρώτη την αλλαγή δρομολογίων, είχε 38 πλοία που είχαν προγραμματιστεί να διέλθουν από την Ερυθρά Θάλασσα στο δρόμο για την Ευρώπη και την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, και ακολουθούσαν άλλα 25 πλοία προς προγραμματισμό του ίδιου δρομολογίου. Αυτά που τελικά θα ταξιδέψουν, σαφώς λιγότερα απ’ ότι αρχικά είχε προγραμματιστεί, θα ακολουθήσουν τη μεγαλύτερη διαδρομή.
Ο Δείκτης Εμπορευματοκιβωτίων της Σαγκάης (SCFI) αυξήθηκε κατά 40% την περασμένη εβδομάδα, στις 1.760 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδό του από τον Οκτώβριο του 2022. Ο SCFI στο μεταξύ έχει υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με τον περασμένο Οκτώβριο. Η Linerlytica, η εταιρεία διεθνών ναυτιλιακών δεδομένων, ανακοίνωσε ότι την τελευταία εβδομάδα ήταν μόλις η τέταρτη φορά από το 2009 που ο δείκτης SCFI αυξήθηκε 40% ή περισσότερο σε μία εβδομάδα.
Στοιχεία της πλατφόρμας αναλύσεων εμπορευμάτων Xeneta φανερώνουν ότι 52 ημέρες μετά το ξέσπασμα των διαταραχών στην Ερυθρά Θάλασσα, τα ναύλα στη διαδρομή Άπω Ανατολής – Μεσογείου «εκτοξεύτηκαν» κατά 218%, όταν η αύξηση των ναύλων επί πανδημίας έφτασε μέχρι το το 156%! Αντίστοιχα, στο δρομολόγιο Άπω Ανατολής – Βόρειας Ευρώπης, μετά τις αναταραχές στη Μέση Ανατολή, το κόστος έχει αναπτυχθεί κατά 217%, έναντι 176% μετά την πανδημία, ενώ από την Άπω Ανατολή έως την Ευρώπη (Ατλαντικός) η διαφορά είναι 149%-134%.
«Όλα τα δρομολόγια μεγάλων αποστάσεων κατέγραψαν ισχυρά κέρδη επιτοκίων, με πρώτες τις συναλλαγές Ασίας-Ευρώπης, με τα αυξημένα ποσοστά να αναμένεται να διατηρηθούν έως τον και τον Φεβρουάριο καθώς η χωρητικότητα θα παραμείνει περιορισμένη τις επόμενες έξι εβδομάδες» ήταν η εκτίμηση της Linerlytica.
Αμερικανικός βραχνάς
Οι θαλάσσιες μεταφορές με προορισμό τα λιμάνια της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ επαναδρομολογήθηκαν από τη Διώρυγα του Παναμά στη Διώρυγα του Σουέζ, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα επηρέασαν δραματικά το εμπόριο προς τις ΗΠΑ.
Την ανατολική ακτή, όμως, καθώς υπάρχει και η δίοδος από την Ασία προς τις δυτικές αμερικανικές ακτές της Αμερικής, η οποία, ωστόσο έχει σημαντική επιβάρυνση στη μεταφορά στα ηπειρωτικά. Χαρακτηριστικό της εικόνας που επικρατεί η σύγκριση τιμών ανά FEU στις μεταφορές Ασίας-Ανατολικής Ακτής που είναι στα 4.100 δολάρια (αύξηση 86%), όταν από Ασία για Δυτική Ακτή είναι στα 2.900 δολάρια.
Σε ό,τι αφορά αποκλειστικά το κινεζικό εμπόριο τόσο προς τις ΗΠΑ όσο και προς την Ευρώπη, ένας άλλος παράγοντας που θα το επηρεάσει περαιτέρω, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, είναι η εορταστική περίοδος της κινεζικής πρωτοχρονιάς, που ήταν στις 10 Φεβρουαρίου αλλά που συνοδεύεται από αρκετές ημέρες χαλάρωσης και διακοπών, στο πρότυπο του δυτικού 15ημέρου των Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς. Της αλματώδους αύξησης των συναλλαγών μέχρι τις αρχές του Φεβρουαρίου, διαδέχεται μια παρατεταμένη περίοδος υποτονικής κίνησης, καθώς πέφτουν οι ρυθμοί στην Κίνα, με το εμπόριο να «σηκώνεται» ξανά από τις αρχές Μαρτίου.
