Του Γιάννη Κορωναίου
Την ώρα που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ετοιμάζει… βαλίτσες για το Πεκίνο, οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών-Κίνας βρίσκονται σε βαρομετρικό χαμηλό. Η απόφαση της Ουάσιγκτον να συμπεριλάβει την Ταϊβάν στους αποδέκτες των χρημάτων του πολεμικού ταμείου επαναφέρει μνήμες έντασης προ ενός έτους, όταν αμερικανικά και κινεζικά πλοία βρίσκονταν μύτη με μύτη στη Σινική Θάλασσα. Κι ένας υποβόσκων πόλεμος επανέρχεται στο προσκήνιο σε μια περίοδο που παραπέμπει στα πρόθυρα παγκόσμιας σύρραξης.
Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ μπορούν να παράσχουν στρατιωτική υποστήριξη τόσο στην Ουκρανία όσο και στο Ισραήλ, την ώρα που βρίσκονται και σε επαγρύπνηση στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανού. Το τρίτο πολεμικό μέτωπο για την Αμερική φέρνει απέναντι την Κίνα…
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν μεταβαίνει στο Πεκίνο, προκειμένου να προειδοποιήσει την Κίνα να περιορίσει την τεχνική και κάθε άλλη υποστήριξη που παρέχει προς την ρωσική αμυντική βιομηχανία. Αυτή η επίσκεψη -η πρώτη Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Κίνα από το 2018- γίνεται σε μια ιδιαίτερη χρονική συγκυρία. Αφενός υπάρχει ένταση, από τη στιγμή που οι Αμερικανοί συμπεριλαμβάνουν στους “εχθρούς της Δύσης” το Πεκίνο, μετά τη Μόσχα και την Τεχεράνη, οι στρατιωτικές επικοινωνίες υψηλού επιπέδου έχουν διακοπεί ενώ
Το τριήμερο ταξίδι του Μπλίνκεν στην Κίνα έρχεται αμέσως μετά την έγκριση του νέου πακέτου αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στους συμμάχους και όπως είναι αναμενόμενο ο Άντονι Μπλίνκεν στο ταξίδι του στο Πεκίνο θα συζητήσει και την τεταμένη κατάσταση στη Νότια Σινική Θάλασσα.
“Φοβάται ο Γιάννης το θεριό…”
Και οι δυο πλευρές βρίσκονται σε μια φάση “φοβάται ο Γιάννης το θεριό…”. Η ένταση είναι εμφανής και η ηρεμία στα νερά του Ειρηνικού, ανάφλεξη στον οποίο θα σημάνει γενικευμένη έκρηξη με τα μέτωπα σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, κρέμεται σε μια κλωστή. Από την άλλη και οι δυο φαίνεται να επιθυμούν αποκλιμάκωση χωρίς να πληγεί το γόητρο τους. Η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται και το Πεκίνο έχει υιοθετήσει έναν πιο ήπιο διπλωματικό τόνο για να προσελκύσει περισσότερες ξένες επενδύσεις.
Η Ουάσιγκτον, αν και συνεχίζει να προειδοποιεί ότι η Κίνα αποτελεί παγκόσμια απειλή για την ασφάλεια, έχει δηλώσει ότι θέλει να διατηρήσει ανοιχτή την επικοινωνία. Μπάιντεν και Σι συναντήθηκαν στο τέλος του 2023 στο Σαν Φρανσίσκο, στη συνέχεια, η Κίνα συμφώνησε να επαναλάβει τη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την καταπολέμηση της παγκόσμιας παραγωγής φαιντανύλης και οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν τη σημασία της αποκατάστασης των πολιτιστικών ανταλλαγών. Στις αρχές Απριλίου οι δύο ηγέτες επικοινώνησαν για να αποτιμήσουν την διεθνή κατάσταση, τόσο στα πολεμικά μέτωπα και για αναλαμβανόμενες διπλωματικές πρωτοβουλίες, όσο και στην Οικονομία.
Η Κίνα αναζητά το ρόλο της και οι ΗΠΑ βάζουν φρένο…
Είναι φανερό πως την τελευταία διετία η Κίνα αναζητά διευρημένο ρόλο στο παγκόσμιο στερέωμα αλλά και επιβεβαίωση της δυναμικής της στην περιοχή της Άπω Ανατολής. Προβάλλει διεκδικήσεις σχεδόν σε ολόκληρη την θαλάσσια οδό, μια βασική οδό για το διεθνές εμπόριο, και θεωρεί επίσης ότι η αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν είναι μέρος της επικράτειάς της.
Η ένταση αυξάνεται γύρω από την Ταϊβάν και τη Νότια Σινική Θάλασσα, με πολυάριθμα «θερμά επεισόδια», κατά τα οποία κινεζικά πολεμικά πλοία διεξάγουν ασκήσεις αποκλεισμού της Ταϊβάν, σκάφη της κινεζικής ακτοφυλακής χρησιμοποιούν αντλίες νερού σε βάρος ταϊβανέζικων, ή παρεμποδίζουν και κάνουν επικίνδυνους ελιγμούς, προκαλώντας τραυματισμούς στο προσωπικό του πολεμικού ναυτικού των Φιλιππίνων.
Εν μέσω αυτής της έντασης ΗΠΑ και Φιλιππίνες πραγματοποιούν τα μεγαλύτερα εδώ και χρόνια κοινά στρατιωτικά γυμνάσια, μία επίδειξη ισχύος των δύο συμμαχικών δυνάμεων κοντά στη διαφιλονικούμενη νότια Σινική Θάλασσα και την Ταϊβάν, προκαλώντας ανησυχία στο Πεκίνο. Οι ετήσιες ασκήσεις θα διαρκέσουν μέχρι τις 10 Μαΐου και συμμετέχουν περισσότερα από 16.000 μέλη των ενόπλων δυνάμεων.
Είχε προηγηθεί η Σύνοδος Κορυφής στον Λευκό Οίκο στις 11 Απριλίου με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Φουμίο Κισίντα και τον Φιλιππινέζο πρόεδρο Φέρντιναντ Μάρκος τον νεότερο, κατά την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος διεμήνυσε πως «οποιαδήποτε επίθεση εναντίον αεροσκάφους, πλοίου ή μελών των ένοπλων δυνάμεων των Φιλιππίνων στη Νότια Σινική Θάλασσα θα πυροδοτούσε την ενεργοποίηση της συνθήκης αμοιβαίας άμυνας» που έχουν συνάψει η Ουάσιγκτον και η Μανίλα.
Χάλυβας, ναυτιλία και… Τικ Τοκ
Οι συζητήσεις Σι-Μπλίνκεν θα συμπεριλαμβάνουν βέβαια και τα ζητήματα του εμπορίου και της οικονομίας, με το Πεκίνο να είναι οργισμένο από μια σειρά αμερικανικών πρωτοβουλιών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αύξησαν τις τελευταίες εβδομάδες την πίεση στην Κίνα, με τον Μπάιντεν να ζητά αύξηση των δασμών στο χάλυβα και το αλουμίνιο στο Πεκίνο, ρίχνοντα και αυτό το χαρτί στην προεκλογική αρένα για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Η αμερικανική κυβέρνηση νωρίτερα αυτό το μήνα ανακοίνωσε επίσης ότι ξεκίνησε έρευνα για τις εμπορικές πρακτικές της Κίνας στους τομείς της ναυπηγικής, της ναυτιλίας και της εφοδιαστικής, εκτοξεύοντας την οργή στο Πεκίνο.
Και ενώ ο Μπάιντεν λέει ότι δεν υπάρχει εμπορικός πόλεμος με την Κίνα, το Πεκίνο διαβλέπει δάκτυλο των ΗΠΑ ώστε να περιορίσει τη βιομηχανική παραγωγή της. Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν αρνήθηκε επίσης να αποκλείσει κυρώσεις σε βάρος της Κίνας για βιομηχανική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. «Το Πεκίνο θεωρεί αυτή την επέκταση των ελέγχων ως εμβληματική των προσπαθειών της Αμερικής να περιορίσει την άνοδο της Κίνας», δήλωσε σε αμερικανικά μέσα ο Ράιαν Χας, αναλυτής του Ινστιτούτου Brookings για την Κίνα.
Αυτόν τον μήνα, μια επιτροπή του Κογκρέσου των ΗΠΑ κατηγόρησε τις κινεζικές αρχές ότι επιδοτούν «άμεσα» την παραγωγή και την εξαγωγή συστατικών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαιντανύλης — ένα συνθετικό παυσίπονο πίσω από μια επιδημία υπερβολικής δόσης στις ΗΠΑ.
Κερασάκι στην τούρτα, η έγκριση της Γερουσίας σε νομοσχέδιο που επιβάλει στο TikTok να γίνει… αμερικάνικο -μέσω παραχώρησης από την κινεζική μητρική εταιρεία ByteDance σε αμερικανική σχετιζόμενη- αλλιώς θα κλείσει! Ούτως ή άλλως οι συνωμοσιολόγοι στις ΗΠΑ δείχνουν τη δημοφιλή πλατφόρμα ως τον νούμερα ένα… πράκτορα της Κίνας στη χώρα τους, μέσω της οποίας κατασκοπεύει και να χειραγωγεί τους 170 εκατομμύρια χρήστες του στις ΗΠΑ.
