Τα σημάδια κόπωσης και στις δύο εμπόλεμες πλευρές, σε συνδυασμό με την εξάντληση του έμψυχου δυναμικού αλλά και των οπλικών αποθεμάτων δρομολογούν εξελίξεις – Η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής την Τετάρτη και ο εκνευρισμός Ζελένσκι
Σε μία νέα όσο και εξαιρετικά κρίσιμη φάση μπαίνει ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας καθώς τα σημάδια κόπωσης που εμφανίζονται και στις δύο εμπόλεμες πλευρές, σε συνδυασμό με την εξάντληση του έμψυχου δυναμικού αλλά και των οπλικών αποθεμάτων, δυσκολεύει την απρόσκοπτη υποστήριξη των πολεμικών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, η έναρξη των επιχειρήσεων του Ισραηλινού Στρατού εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς στη Γάζα και η χρονικά απροσδιόριστη λήξη τους έχει μετακινήσει το ενδιαφέρον αλλά και τους πόρους της Δύσης προς τη Μέση Ανατολή. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη όπως η Γαλλία και η Γερμανία ανησυχούν ότι όσο συνεχίζεται η δράση των Ισραηλινών στα παλαιστινιακά εδάφη τόσο πιο πιθανή θα γίνεται μία γενικευμένη ανάφλεξη στην περιοχή, που θα μπορούσε να προκληθεί από την ενεργή εμπλοκή είτε του Ιράν είτε αραβικών χωρών και ισλαμιστικών οργανώσεων λόγω της αυξανόμενης πίεσης που δέχονται από την εσωτερική τους κοινή γνώμη.
Το στίγμα για το εάν και κατά πόσο η Δύση -και ιδιαίτερα η Ευρώπη- θα επιλέξει να εγκαταλείψει ή να συνεχίσει τη στήριξή της προς το Κίεβο αναμένεται να δοθεί κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε, η οποία πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 13 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες με κεντρικό ζήτημα την κατάσταση που επικρατεί στο μέτωπο Ρωσίας – Ουκρανίας. Επί της ουσίας, με την επιχειρησιακή κατάσταση στα χερσαία μέτωπα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου να έχει εν μέρει παγιωθεί και τον βαρύ χειμώνα να κάνει ήδη την εμφάνισή του στην περιοχή δυσχεραίνοντας τις κινήσεις των δύο στρατών, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να διαχειριστούν μία δύσκολη κατάσταση, η εξέλιξη της οποίας ενδέχεται να επηρεάσει το ευρωπαϊκό περιβάλλον ασφάλειας σε εσωτερικό, γεωστρατηγικό και οικονομικό επίπεδο.
Οσο περνούν οι εβδομάδες τόσο πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν να αυξηθεί η πίεση προς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ώστε να αναγκαστεί να μπει σε μία διαδικασία διαπραγμάτευσης με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου, με πιο πρόσφατη και χαρακτηριστική από αυτές τη δήλωση του γ.γ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ πως η Συμμαχία θα πρέπει να είναι έτοιμη να ακούσει «κακά νέα» από την Ουκρανία. Η αδυναμία της ουκρανικής αντεπίθεσης, που εξαπολύθηκε στις αρχές Ιουνίου, να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, απελευθερώνοντας τα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη στην ανατολική και νότια χώρα, είχε ως αποτέλεσμα να ρίξει νερό στον μύλο της συγκεκριμένης τάσης -την εκπροσωπεί κατά βάση ο πρόεδρος της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν– και ταυτόχρονα να θέσει ερωτήματα για τη συνέχιση της μαζικής δυτικής στρατιωτικής βοήθειας. Ο Ούγγρος ηγέτης, ο οποίος κατά καιρούς στο παρελθόν έχει προκαλέσει αναστάτωση στο εσωτερικό της Ε.Ε λόγω των φιλορωσικών θέσεων που διατύπωνε, εμφανίζεται έτοιμος να θέσει προσκόμματα στη παροχή περαιτέρω ευρωπαϊκής στήριξης προς την Ουκρανία, επιδιώκοντας επί της ουσίας τη ματαίωση τόσο της οικονομικής βοήθειας, ύψους 50 δισ. ευρώ, προς το Κίεβο όσο και της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Κιέβου – Βρυξελλών μέσω της αναβολής των σχετικών ψηφισμάτων προς τα κράτη-μέλη της Ενωσης.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, χώρες όπως η Πολωνία, η Γαλλία και τα κράτη της Βαλτικής θεωρούν ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα πρέπει να συνεχιστεί ως έχει, δεδομένου ότι οποιοδήποτε άλλο μήνυμα θα μπορούσε να θέσει θέμα ασφάλειας για την Ευρώπη.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται πως έχει χάσει τη σπουδαιότητα που είχε για τη Δύση, τείνοντας μέχρι του σημείου να ξεχαστεί. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στο γεγονός της έναρξης του πολέμου στη Μέση Ανατολή, όπου, όπως όλα δείχνουν, ρίχνουν πλέον και το μεγαλύτερο βάρος τους οι ΗΠΑ. Οσο θα παρατείνεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή τόσο θα φθίνει η οικονομική και στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία. Φαίνεται ότι και ο Ζελένσκι αντιλαμβάνεται τη νέα κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί, με δεδομένο ότι για ανεξήγητους μέχρι στιγμής λόγους την περασμένη Τετάρτη δεν έγινε η προγραμματισμένη ομιλία του στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Ενδεχομένως το γεγονός ότι απαιτείται να σταλεί στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ, εφόσον ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα αποθέματα της Δύσης στην Ουκρανία, να εκνεύρισε τον Ουκρανό πρόεδρο, ο οποίος αντιλαμβάνεται πλέον πως δυσκολεύει η συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς τον ουκρανικό στρατό», αναφέρει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ο αντιπτέραρχος ε.α και αμυντικός αναλυτής Σάκης Παπανικολάου, προσθέτοντας πως υπάρχουν ήδη αρκετοί ειδικοί στρατιωτικοί στη Δύση που ζητάνε από τον Ζελένσκι να αναθεωρήσει τις προσδοκίες του και να αναζητήσει έγκαιρα μία λύση που θα οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου.
Τελειώνουν τα όπλα…
Την ίδια στιγμή και επί του επιχειρησιακού πεδίου, τόσο ο ρωσικός όσο και ο ουκρανικός στρατός αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα ανεφοδιασμού με όπλα και πυρομαχικά αναζητώντας πηγές από τρίτες χώρες. Ιδιαίτερα το Κίεβο εμφανίζεται να βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής εξαιτίας και της διαφαινόμενης αδυναμίας της Δύσης να συνεχίσει να στέλνει πολεμοφόδια με την ίδια ένταση σε σχέση με το παρελθόν. Ο βασικότερος λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα αποθέματα όπλων σοβιετικής ή ρωσικής κατασκευής που είχαν στο οπλοστάσιό τους τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, και ειδικά οι ανατολικές χώρες, όπως και η Ελλάδα, έχουν εξαντληθεί. Ο,τι πολεμικό υλικό υπήρχε και ήταν συμβατό με εκείνο που διέθετε ο ουκρανικός στρατός δόθηκε ως στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο, με ένα μεγάλο μέρος του πλέον, έπειτα από 22 μήνες πολέμου, να έχει καταστραφεί. Επίσης, οι πολεμικές βιομηχανίες της Δύσης εμφανίζονται σχετικά ανέτοιμες να καλύψουν την τεράστια ζήτηση οπλισμού που χρειάζονται οι ουκρανικές Ε.Δ. ώστε να παραμείνουν αξιόμαχες και ταυτόχρονα από την άλλη να προλάβουν να αντεπεξέλθουν στην υψηλή ζήτηση και υποστήριξη των οπλικών συστημάτων στο Δυτικό στρατόπεδο.
Στο πλαίσιο αυτό, η λύση που προωθείται, αν και χρονοβόρα, αφορά στη δημιουργία γραμμών παραγωγής όπλων σε ουκρανικό έδαφος με τη σύσταση κοινοπραξιών δυτικών και ουκρανικών εταιρειών. Προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα ο βρετανικός αμυντικός κολοσσός Bae System, κατασκευαστής των οχημάτων Bradley, M777 και οβίδων πυροβολικού που ήδη χρησιμοποιεί ο ουκρανικός στρατός, προσανατολίζεται να κατασκευάσει εργοστάσια παραγωγής και επισκευής όπλων τα οποία θα τροφοδοτούν απευθείας την ουκρανική πολεμική μηχανή. Ταυτόχρονα, με στόχο την προοδευτική εξάντληση των ρωσικών δυνάμεων, την πρόθεση να ανοίξει ένα κέντρο επισκευής αρμάτων μάχης στην Ουκρανία έχει εκφράσει και η γερμανική Rheinmetall, ενώ και η Σουηδία σχεδιάζει να δημιουργήσει εργοστάσιο παραγωγής οχημάτων μάχης CV90. Να επισημάνουμε πως το άνοιγμα πολεμικών βιομηχανιών στην Ουκρανία γίνεται και με τις ευλογίες των ΗΠΑ, δεδομένου ότι την περασμένη Τετάρτη στην Ουάσινγκτον Αμερικανοί και Ουκρανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι προχώρησαν στην υπογραφή συμφωνίας για την επιτάχυνση της συμπαραγωγής όπλων και ανταλλαγής δεδομένων, τα οποία θα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, η πολεμική της μηχανή μαζί με την ούτως ή άλλως σημαντική πολεμική της βιομηχανία, έχει καταφέρει να εξασφαλίσει έναν αρκετά ικανοποιητικό ρυθμό ανεφοδιασμού και λήψης ανταλλακτικών και εξαρτημάτων αντίστοιχα από τρίτες χώρες, ακόμη και από κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, τα οποία δεν έχουν υπογράψει τις κυρώσεις εναντίον της Μόσχας, όπως η Τουρκία. Ενδεικτικά να σημειώσουμε πως ορισμένοι από τους πλέον ισχυρούς ρωσικούς πυραύλους, όπως οι Kinzhal και Iskander, χρησιμοποιούν δυτικής κατασκευής εξαρτήματα, χωρίς τα οποία θα ήταν αδύνατη η χρήση τους. Επίσης, μια σειρά από χώρες, όπως η Βόρεια Κορέα, το Ιράν, αλλά και η Κίνα, συνεχίζουν να προμηθεύουν τη Μόσχα με στρατιωτικό υλικό ή με υλικό το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πολεμικούς σκοπούς. Οι πληροφορίες θέλουν την Πιονγιάνγκ να πουλάει στη Ρωσία πυρομαχικά για το Πυροβολικό της, ενώ η Τεχεράνη είναι αποδεδειγμένα η μεγαλύτερη πάροχος αμυντικού υλικού στον ρωσικό στρατό, τον οποίο έχει ήδη προμηθεύσει με έναν τεράστιο αριθμό drones και UAVs τύπου Shahed 136.
Η Μόσχα πιέζεται
Επειτα από 22 μήνες πολέμου, η Ρωσία διατηρεί την έξοδό της στη Βαλτική, έχει τον πρώτο λόγο στην Αζοφική Θάλασσα, ενώ σε κάποιο βαθμό κατάφερε να αλλάξει σύνορα και όρια (FIR, ΑΟΖ κ.λπ.) στη Μαύρη Θάλασσα δημιουργώντας μια νέα buffer zone στα κατακτημένα εδάφη της Ουκρανίας. Από την άλλη πλευρά, η καταπόνηση του στρατιωτικού προσωπικού της και οι καιρικές συνθήκες υποχρεώνουν την πολεμική της μηχανή να αναλώνεται σε μακρινές βολές πυροβολικού και πυραυλικές επιθέσεις. Σύμφωνα με τον διεθνολόγο και αντιπρόεδρο της Ελληνικής Ενωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης Θόδωρο Τσίκα, η Ρωσία του Πούτιν αφενός έχει αποτύχει οριστικά να εκδιώξει την εκλεγμένη ουκρανική ηγεσία από το Κίεβο και να ελέγξει πολιτικά τη χώρα και αφετέρου να κατακτήσει ολόκληρη την Ανατολική Ουκρανία, την οποία θεωρεί ρωσική. «Η μεγάλη εικόνα είναι ότι οι γραμμές του μετώπου δεν έχουν αλλάξει σημαντικά εδώ και πολλούς μήνες. Αυτό δημιουργεί προβληματισμό στις δύο πλευρές, αλλά και στη διεθνή κοινότητα. Θα συνεχιστούν την άνοιξη οι συγκρούσεις ή έχει έρθει η ώρα των διαπραγματεύσεων; Μπορεί η ηγεσία της Ουκρανίας να διαπραγματευθεί την εδαφική ακεραιότητα της χώρας; Κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο για τη διεθνή νομιμότητα συνολικά. Θα μπορούσε όμως να υπάρξει συζήτηση για το μελλοντικό καθεστώς αυτονομίας της ρωσόφωνης μειονότητας εντός της Ουκρανίας, για συμφωνία σχετικά με το ύψος των Ενόπλων Δυνάμεών της, ειδικές ρυθμίσεις ασφαλείας στα σύνορα κ.ά.», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Τσίκας.
Επί του παρόντος πάντως και σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις επί του πεδίου, οι δύο πλευρές εμφανίζονται να διατηρούν τα εδάφη που κατέχουν, με τους Ρώσους ωστόσο να ετοιμάζονται να αναλάβουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, όπως προκύπτει με βάση την πρόσφατη απόφαση του προέδρου Πούτιν να ενισχυθούν με ακόμη 170.000 άνδρες οι δυνάμεις που επιχειρούν επί του ουκρανικού εδάφους. Οι περιοχές όπου σημειώνονται οι σφοδρότερες συγκρούσεις βρίσκονται κατά μήκος του ανατολικού μετώπου, ιδιαίτερα γύρω από τη Ζαπορίζια, το Κουπριάνσκ, αλλά και γύρω από τις πόλεις Αβντίιβκα και Μαρίινκα, στην περιοχή του Ντονέτσκ. Τις τελευταίες ημέρες ωστόσο ο ρωσικός στρατός εμφανίζεται να αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα και στο μέτωπο του Μπαχμούτ, χρησιμοποιώντας σημαντικό αρμάτων μάχης Τ-90Μ, Τεθωρακισμένων Οχημάτων BMP-3, επιθετικών ελικοπτέρων Mil Mi-28N, αλλά και μαχητικών αεροσκαφών, με στόχο την κατάληψη του κεντρικού και βαριά οχυρωμένου στρατηγικού κόμβου των ουκρανικών δυνάμεων του Τσάσιβ Γιαρ.
