Επιμέλεια Γιάννης Ελευθερίου
Τα προσωνύμια του αμέτρητα, «Ιπτάμενος Ολλανδός», «Νουρέγιεφ του ποδοσφαίρου», «μέγας καλλιτέχνης» κ.α.
Η εκπληκτική του ντρίμπλα, η απίστευτη δημιουργικότητά του θύμιζαν περισσότερο έναν χορογράφο. Θεωρείται από τους ειδικούς και… μη του λαοφιλούς σπορ ότι ήταν ο άνθρωπος που άλλαξε το ομαδικό άθλημα! Ο λόγος για τον σπουδαίο Γιόχαν Κρόιφ που γεννήθηκε σαν σήμερα στις 25 Απριλίου του 1947 (σ.σ. πέθανε στις 24 Μαρτίου 2016) .
Αναλυτικότερα, άρχισε την καριέρα του από τον Άγιαξ το 1964 που παρέμεινε η μεγάλη του αγάπη, μαζί με τη Μπαρτσελόνα. Με την ολλανδική ομάδα κατέκτησε κυριολεκτικά τα πάντα σε διασυλλογικό επίπεδο: Πήρε 8 πρωταθλήματα Ολλανδίας, πέντε Κύπελλα της χώρας, τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών, εκ των οποίων ένα κόντρα στον Παναθηναϊκό στο Γουέμπλει το 1971, ένα ευρωπαϊκό Σούπερ καπ κι ένα Διηπειρωτικό κύπελλο.
Στη συνέχεια, το 1973 μετακομίζει στη Μπαρτσελόνα και δεν άργησε να γίνει κομμάτι της ιστορίας του συλλόγου της Καταλονίας: Πήρε την ομάδα από το χέρι και την αναγέννησε από τις στάχτες της, επανατοποθετώντας τη στο κλειστό κλαμπ με τις καλύτερες ομάδες της Γηραιάς Ηπείρου, μία ιστορία βεβαίως που θα έχει μεγάλη συνέχεια. Η μεταγραφή του στην Μπαρτελόνα συνάντησε ορισμένα γραφειοκρατικά εμπόδια, τα οποία όμως ξεπεράστηκαν και έπειτα από διαμάχες οι συζητήσεις ξεκίνησαν. Σε αυτό το σημείο όμως ενεπλάκη η αιώνια αντίπαλος Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία κατέθεσε μία αστρονομική για τα τότε δεδομένα πρόταση –ύψους με σημερινές τιμές 1,18 εκατομμυρίων ευρώ- με τον Κρόιφ ωστόσο να αρνείται για έναν και μόνο λόγο: Εξήγησε πως δεν ήθελε να αγωνιστεί σε έναν σύλλογο ο που σχετίζεται με τον δικτάτορα της Ισπανίας, Φράνκο. Μετά από μεγάλες περιπέτειες, επιπλοκές – καθώς οι καταλανοί δεν είχαν τα απαιτούμενα χρήματα- και «σαφάρι» προς αναζήτηση χρηματοδοτών, το μεγάλο βήμα έγινε. Ο Κρόιφ βρέθηκε στη Βαρκελώνη με ποσό αποζημίωσης προς τον Άγιαξ ύψους 1,087 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο και αποτέλεσε παγκόσμιο ρεκόρ της εποχής.
Στα πέντε χρόνια παρουσίας του στη «Μπάρτσα», συνέβαλε τα μέγιστα στην κατάκτηση ενός πρωταθλήματος και ενός κυπέλλου Ισπανίας.
Μετά τη Μπαρτσελόνα ακολούθησε μία διετία στις ΗΠΑ όπου αγωνίστηκε σε δύο διαφορετικές ομάδες και στη συνέχεια έκανε ένα πέρασμα από την Ισπανία και τη Λεβάντε όπου κατέγραψε 10 συμμετοχές πριν επιστρέψει στην πρώτη του αγάπη, τον Άγιαξ. Εκεί έμεινε ακόμη δύο χρόνια και έκλεισε την πλούσια ποδοσφαιρική του καριέρα στη Φέγιενορτ, όπου κατέκτησε ένα πρωτάθλημα και ένα κύπελλο Ολλανδίας.
Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, ο Κρόιφ κατέκτησε τα πάντα, κερδίζοντας επάξια τη θέση του ανάμεσα στους κορυφαίους μπαλαδόρους της ιστορίας. Αναδείχθηκε καλύτερος Ολλανδός ποδοσφαιριστής κατά τα έτη 1968, 1972 και 1984, ενώ υπήρξε τρεις φορές κάτοχος της χρυσής μπάλας (1971, 1973, 1974).
Αλλά και σε επίπεδο εθνικής, παρότι είχε το παράπονο πως δεν κατάφερε ποτέ να κερδίσει έναν τίτλο, ήταν ο μαέστρος μίας εκπληκτικής ομάδας, η οποία κατά γενική ομολογία έπαιξε αυτό που ονομάζεται «Total Football» ή ελληνιστί, «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο». Με την εθνική Ολλανδίας έφτασε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Γερμανίας του 1974, όπου και ηττήθηκε από την οικοδεσπότρια με 2 -1 και στην τρίτη θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1974. Κάτοχος της χρυσής μπάλας του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974, όπως συμπεριελήφθη και στην καλύτερη ενδεκάδα του τουρνουά. Το 1994 ήρθε ακόμη μια διάκριση, καθώς συμπεριελήφθη στην καλύτερη ενδεκάδα όλων των εποχών σε Παγκόσμια Κύπελλα.
Άλλαξε το ποδόσφαιρο
Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κάποιος πως ο Κρόιφ άλλαξε τον τρόπο που μία ολόκληρη γενιά αντιμετώπιζε το ποδόσφαιρο. Η εκπληκτική του ντρίμπλα, η απίστευτη δημιουργικότητά του θύμιζαν περισσότερο έναν χορογράφο που πέταξε από το άθλημα τα σκουριασμένα και ξεπερασμένα συστατικά του και το αναβάθμισε με έναν τρόπο που όχι μόνο ήταν χάρμα οφθαλμών, καταφέρνοντας παράλληλα να είναι αξεπέραστα αποτελεσματικός. Αυτό πιστοποιούν τα τουλάχιστον 290 τέρματα που πέτυχε στην καριέρα του, όπως επίσης και τα 33 γκολ με την εθνική Ολλανδίας.
Το αποτέλεσμα ήταν μία προσέγγιση που βασιζόταν σε ένα τελείως διαφορετικό σετ ικανοτήτων αλλά και σε μία διαφορετική νοοτροπία που μεταμόρφωνε το άθλημα: Η τεχνική και οι ικανότητες πλέον αντικαθιστούσαν τη δύναμη και την αμυντική νοοτροπία που κυριάρχησαν τις δεκαετίες του 50 και του 60, λόγω της επιρροής που άσκησε η ιταλική σχολή.
Με τον Γιόχαν Κρόιφ, όπως παρατηρεί ο Guardian, η χάρη του του Ρούντολφ Νουρέγιεφ ήρθε στο ποδοσφαιρικό γήπεδο. Ευκίνητος, λεπτός, ταχύς σαν τον άνεμο, εξόχως ανταγωνιστικός με μεγάλη δύναμη στους μηρούς τους και την αξεπέραστη αντίληψη που τον βοηθούσε να προσπερνά τα μαρκαρίσματα των αντιπάλων, έβλεπε το ποδόσφαιρο πάνω απ όλα ως μία αφορμή να εξασκεί τη δημιουργικότητά του. Κάπως έτσι, μπήκε στο πάνθεον παρέα με άλλους θρύλους όπως ο Φέρεντς Πούσκας, ο Αλφρέντο Ντι Στέφανο, ο Πελέ και ο Ντιέγκο Μαραντόνα…
