Ο Έλληνας που άγγιξε τις ψυχές εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο

Επιμέλεια Γιάννης Ελευθερίου

Τιμήθηκε με το σπουδαίο βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, αφού η παγκόσμια κοινότητα
«υποκλίθηκε» στην ποίησή του. Άγγιξε με τους στίχους του τις ψυχές εκατομμυρίων
ανθρώπων που αναφέρουν καθημερινά κάποια αποφθέγματα που έγραψε με την
ανεξάντλητη πένα του.
Έγινε σημείο αναφοράς στα χείλη μυριάδων ανθρώπων, ενώ γνωστότερα ποιητικά του
έργα είναι τα Άξιον εστί, ο Ήλιος ο πρώτος και οι Προσανατολισμοί. Γεννήθηκε σαν
σήμερα 2 Νοεμβρίου.
Ο λόγος για τον ανεπανάληπτο Οδυσσέα Ελύτη (πραγματικό όνομα: Οδυσσέας
Αλεπουδέλλης) (Ηράκλειο Κρήτης, 2 Νοεμβρίου 1911 – Αθήνα, 18 Μαρτίου 1996).
Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς
του ’30. Βραβεύτηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο
Νόμπελ Λογοτεχνίας (όπως προαναφέρθηκε) και είναι ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι
σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (σ.σ. ο άλλος είναι ο
Γιώργος Σεφέρης).
Σύμφωνα με τη wikipedia διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται
ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν,
ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο
του περιλαμβάνει ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος
της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής,
αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della
Cultura της Ρώμης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι τον Νοέμβριο του 1920, μετά την πτώση του Ελευθερίου
Βενιζέλου, η οικογένειά του αντιμετώπισε διώξεις, εξαιτίας της προσήλωσής της στις
βενιζελικές ιδέες. Ο ίδιος ο Βενιζέλος είχε στενές σχέσεις με την οικογένεια και είχε
φιλοξενηθεί συχνά στην οικία της στο κτήμα του Ακλειδιού. Αποκορύφωμα των διώξεων
που γνώρισε η οικογένειά του ήταν η σύλληψη του πατέρα του. Το 1923 ταξίδεψε
οικογενειακώς στην Ευρώπη, επισκεπτόμενος την Ιταλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και
τη Γιουγκοσλαβία. Στη Λωζάνη ο ποιητής είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον
εξόριστο, μετά την πτώση του, Ελευθέριο Βενιζέλο.
Το Νόμπελ Λογοτεχνίας

Η αναγγελία της απονομής του βραβείου από τη Σουηδική Ακαδημία έγινε στις 18
Οκτωβρίου «για την ποίησή του, η οποία, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει
με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του

σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα», σύμφωνα με το σκεπτικό της
απόφασης.
Ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου στις 10
Δεκεμβρίου του 1979, παραλαμβάνοντάς το από τον βασιλιά Κάρολο Γουστάβο και
γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα. Τον επόμενο χρόνο κατέθεσε το χρυσό μετάλλιο
και τα διπλώματα του βραβείου στο Μουσείο Μπενάκη.
Την απονομή του Νόμπελ ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας,
μεταξύ αυτών και η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των
Ελλήνων, η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η
ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Έδρα Ελύτη» στο Πανεπιστήμιο
Ρούτγκερς του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από
τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου. Η τελετή απονομής του βραβείου στη
Στοκχόλμη μεταδόθηκε σε μαγνητοσκόπηση από την ΕΡΤ στις 10 Δεκεμβρίου 1979.
Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα.
Κλείνοντας θα αναφέρουμε ένα από τα πιο γνωστά του αποφθέγματα, «Εάν
αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι
ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις»…