Αιτίες της παχυσαρκίας

Πιστεύω, ότι όλοι μας πρέπει να προβληματιστούμε για το φαινόμενο της παχυσαρκίας το οποίο έχει αρχίσει σιγά-σιγά να παίρνει διαστάσεις επιδημίας τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, ακολουθώντας τα πρότυπα του υπόλοιπου δυτικού κόσμου.

Ο προβληματισμός μας δεν πρέπει να είναι φυσικά μόνο για λόγους αισθητικούς, αλλά πολύ περισσότερο για λόγους υγείας, μια και η παχυσαρκία είναι συνδεδεμένη με πολλές και σοβαρές παθήσεις (καρδιαγγειακές, υπέρταση, διαβήτης τύπου Β’, αναπνευστικά προβλήματα, ορθοπεδικά προβλήματα κ.ά.), οι οποίες είναι και οι κυριότερες αιτίες θανάτου στην εποχή μας.

Το πρώτο και θεμελιώδες ερώτημα που γεννιέται, λοιπόν, είναι γιατί έχουμε τόσους παχύσαρκους στην Ελλάδα σήμερα; Φυσικά, η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, επειδή η αιτία δεν είναι μία αλλά πολλές, μερικές από τις οποίες θα σας αναλύσω παρακάτω.

Πρώτη αιτία, λοιπόν, είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής μας, που έχει επηρεάσει αφάνταστα τον τρόπο που τρεφόμαστε. Τα «παλιομοδίτικα» καθιστά γεύματα (μεσημέρι και βράδυ) έχουν αντικατασταθεί με φαγητό κατά τη διάρκεια του γρήγορου τρόπου ζωής μας στο δρόμο. Τα γεύματα δηλαδή έχουν αντικατασταθεί με πολλά και συνεχή σνακ, τα οποία οδηγούν σε διαιτητική αμνησία, έτσι δεν μπορούμε να θυμηθούμε τι και πόσο έχουμε φάει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Και φυσικά το φαγητό που βρίσκουμε στο δρόμο, δεν είναι κατάλληλο για τη σιλουέτα μας.

Επίσης, οι πιο πολλές κοινωνικές δραστηριότητες περιφέρονται γύρω από το φαγητό και το ποτό, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε θερμίδες ακόμη και αν δεν τις έχουμε πραγματικά ανάγκη.

Μια δεύτερη αιτία, είναι ο βομβαρδισμός που δεχόμαστε από τα μέσα ενημέρωσης, όσον αφορά τα προϊόντα διατροφής. Οι χιλιάδες δηλαδή διαφημίσεις από λιχουδιές, γλυκά, ποτά, αναψυκτικά κ.λπ., οι οποίες προσπαθούν και φυσικά τα καταφέρνουν να κεντρίσουν την όρεξή μας σε στιγμές που δεν υπάρχει οργανική ανάγκη για φαγητό, για να μην αναφέρω ότι τα παχυντικά αυτά προϊόντα διαφημίζονται από μοντέλα (άνδρες και γυναίκες) με πραγματικά αξιοζήλευτα σώματα, τα οποία μας περνούν την ιδέα ότι δεν πρόκειται δα και να χαλάσει το σώμα μας με μια τέτοια λιχουδιά, αφού και το μοντέλο έχει καταπληκτικό σώμα απολαμβάνοντάς τη.

Ακόμη μια αιτία, είναι ότι έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε το φαγητό σαν επιβράβευση ειδικά από την παιδική μας ηλικία, όταν οι γονείς μας έδιναν γλυκίσματα ή παγωτά σαν επιβράβευση της καλής μας συμπεριφοράς. Ως ενήλικες λοιπόν, συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το σύστημα επιβράβευσης και φυσικά, όταν κάποιος βρίσκεται σε δίαιτα απομακρύνοντας το σύστημα αυτό, αισθάνεται θυμό και στέρηση.

Άλλη μια βασικότατη αιτία που συμβάλλει στη σύγχρονη παχυσαρκία είναι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Χαρακτηριστικό είναι να πούμε, ότι η κατανάλωση των θερμίδων του σημερινού ανθρώπου είναι 10% περίπου λιγότερη από ό,τι η κατανάλωση του μέσου ανθρώπου το 1910, χωρίς αυτοί να ήταν περισσότερο παχύσαρκοι από όσο είμαστε εμείς σήμερα. Είναι, λοιπόν, εύκολο να καταλάβουμε πόσο σημασία έχει η φυσική δραστηριότητα στον έλεγχο της παχυσαρκίας.

Παράγοντας βασικός είναι, βέβαια, και η άγνοια όσον αφορά τα θέματα διατροφής που επικρατεί μεταξύ των Ελλήνων, ακόμη και τώρα που υπάρχει ένα καλό διαιτολογικό άρθρο σε κάθε περιοδικό και κάθε ενημερωτική εκπομπή στο ράδιο, αλλά και στην τηλεόραση. Σ’ αυτό, βέβαια, συμβάλλουν και οι λάθος πληροφορίες που προέρχονται από τις εμπορικές δίαιτες αδυνατίσματος.

Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη πιστεύεται ότι όλες οι θερμίδες μετρούν το ίδιο όσον αφορά τη λιποαποθήκευση και την παχυσαρκία, έτσι μετρώντας τις ημερήσιες θερμίδες μας δεν ενδιαφερόμαστε από πού προέρχονται, αρκεί να μην ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο αριθμό και τρώμε τσιπς, σοκολάτες, παγωτά, τα οποία είναι υψηλά σε λιπαρά και ζάχαρη με αποτέλεσμα να παχαίνουμε ακόμη και με περιορισμένο αριθμό θερμίδων.

Το στρες είναι ακόμη ένας βασικός παράγοντας. Όταν βρισκόμαστε κάτω από την επίδραση του στρες, το σώμα μας παράγει ορμόνες, οι οποίες μας προετοιμάζουν για να αντιμετωπίσουμε έντονες καταστάσεις. Έτσι, πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στο φαγητό για να λυτρωθούν από την ένταση.

Και άφησα για το τέλος τους γενετικούς παράγοντες, οι οποίοι είναι βέβαια πολύ σημαντικοί στον καθορισμό του σωματότυπού μας. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι όλοι δεν είμαστε φτιαγμένοι να γίνουμε σαν μοντέλα που βλέπουμε στην πασαρέλα, χωρίς φυσικά να θέλω να πω ότι δεν μπορούμε να επιδράσουμε στο σώμα μας.

Αντίθετα, μάλιστα, μπορούμε να επιδράσουμε σε αξιοζήλευτο βαθμό μέσα βέβαια στα πλαίσια που οι κληρονομικές μας προδιαγραφές ορίζουν. Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε ρεαλιστές/στριες στο τι περιμένουμε από το σώμα μας όσον αφορά τον ορισμό του ιδανικού μας βάρους.

Dr. George Moulinos

B.Sc. Physical Education and Sports Science

B.Sc. Physiotherapy

B.Sc. Nutrition and Dietetics

M.Sc. Sports Nutrition

M.Sc. Sports Medicine

Ph.D. Exercise Physiology

                                                                          Post Doc Biomedical + Health Sciences