Τουρκία – Αυτοδιοικητικές: Ηχηρό «χαστούκι» για Ερντογάν, θρίαμβος για Ιμάμογλου και στο βάθος… αλλαγές;

Του Βασίλη Σπυρόπουλου

Οι χθεσινές αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία ήταν ένα «ηχηρό χαστούκι» για το κυβερνών κόμμα AKP του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κατάφερε να κερδίσει συνολικά σε 36 επαρχίες της χώρας, 15 από τις οποίες είναι μητροπολιτικές πόλεις, με πολλούς δήμους και προάστια. Ίσως η ισχυρότερη συμβολικά νίκη για το CHP ήταν αυτή στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Εκρέμ Ιμάμογλου επανεκλέγεται με το θριαμβευτικό ποσοστό του 51,08%, συγκεντρώνοντας περίπου 4,5 εκατομμύρια ψήφους, καταποτίζοντας τον υποψήφιο του AKP, και πρώην υπουργό Περιβάλλοντος, Μουράτ Κουρούμ.

Ο Τούρκος πρόεδρος ανέλαβε προσωπικά όλο το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη. Ανάλογα έδρασε και το 2019, αλλά όπως και τότε, έτσι και τώρα, τα αποτελέσματα δεν τον δικαίωσαν. «Όποιος κερδίζει την Κωνσταντινούπολη, κερδίζει την Τουρκία», συνήθιζε να λέει ο ίδιος και μάλλον δεν έχει άδικο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων επισήμως, ίσως και 20 εκατομμυρίων ανεπίσημα, πληθυσμιακά είναι μεγαλύτερη από 131 χώρες του κόσμου, παράγει το 30 έως 40% του τουρκικού ΑΕΠ, διαχειρίζεται έναν τεράστιο προϋπολογισμό και κατέχει τα ακριβότερα «φιλέτα» ακίνητης περιουσίας στη χώρα.

Ιμάμογλου: «Βάζει πλώρη» για την ηγεσία του CHP;

Ο 52χρονος επανεκλεγείς δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, χωρίς να έχει την υποστήριξη και άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως το 2019, απέδειξε ότι έχει την ικανότητα να κερδίσει τον Ερντογάν σε μία δεύτερη συνεχόμενη «μονομαχία», έχοντας να αντιπαλέψει έναν πολύ καλά οργανωμένο μηχανισμό. Με την χθεσινή του νίκη εδραιώνεται στο μυαλό των ψηφοφόρων του κόμματος, αλλά και όσων προσβλέπουν σε πολιτική αλλαγή στην Τουρκία, ως το πρόσωπο εκείνο που πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να νικήσει τον Ερντογάν ή τον διάδοχό του στις προεδρικές εκλογές του 2028.

Μεγάλο κομμάτι της νεολαίας στην Τουρκία βρήκε στο πρόσωπο του Ιμάμογλου έναν πολιτικό που ενδιαφέρεται εξίσου για την οικονομία, την παιδεία και το μέλλον των νέων ανθρώπων. Η νεολαία μπορεί να αποτελέσει για τον ίδιο μια πολύ στιβαρή εκλογική βάση, σε βάθος χρόνου, στην οποία θα μπορέσει να στηριχθεί, εάν και εφόσον επιλέξει να μεταπηδήσει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Μια τέτοια επιλογή δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον Ιμάμογλου. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα βρίσκεται υπό καθεστώς διασπαστικών τάσεων και ερίδων, ωστόσο, τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών θα μπορούσαν να επαναφέρουν το «καράβι» σε ορθή πορεία.

Ερντογάν: «Καμπανάκι» για πιθανή αποχώρηση

Οι Τούρκοι πολίτες έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα στον Ταγίπ Ερντογάν και το AKP, ίσως το πιο ηχηρό στα είκοσι και πλέον έτη της απόλυτης παντοδυναμίας του Τούρκου προέδρου. Η απόφασή τους να στηρίξουν τους κεμαλιστές, ακόμη και σε παραδοσιακά προπύργια του AKP στα βάθη της Ανατολίας, έρχεται ως αντίδραση στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, η οποία έλαβε ανελαστικά μέτρα λιτότητας για να πατάξει το «αδηφάγο τέρας» του πληθωρισμού. Τα μέτρα αυτά δεν έχουν αποδώσει ακόμη, τουλάχιστον όχι στον βαθμό που θα ήθελε ο ίδιος ο Ερντογάν.

Ο ίδιος έκανε λόγο για «σημείο καμπής», τονίζοντας ότι τα πάντα θα συζητηθούν στο κυβερνών κόμμα, ωστόσο επισήμανε ότι δεν πρέπει να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την δουλειά που έχει μπροστά της η κυβέρνηση, η οποία, από εδώ και πέρα, θα επικεντρώσει περισσότερο τις προσπάθειές της στην επούλωση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, μειώνοντας την φιλοδυτική της ρητορική.

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι σκέφτεται ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος έχει πάντα έναν «άσο» στο μανίκι του. Έχοντας επιβιώσει από πολλές πολιτικές κρίσεις, δεν αποκλείεται να επιβιώσει και από την τωρινή. Θα μπορούσε, όμως, με την ίδια ευκολία να ανακοινώσει και το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας, παραμένοντας πιστός στο όραμα του Ισλάμ, σύμφωνα με το οποίο τίποτα δεν είναι αιώνιο σε αυτή τη γη.

Ο ρόλος του Νέου Κόμματος Ευημερίας

Ένα νέο κόμμα, που ιδρύθηκε μόλις το 2018, αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας τα επόμενα χρόνια. Ο ηγέτης του κόμματος, Μοχάμεντ Ερμπακάν, είναι ο γιός του μέντορα – και πρώην πρωθυπουργού- του Ταγίπ Ερντογάν, Νετσμεντίν Ερμπακάν. Το μικρό αυτό κόμμα κατάφερε να σημειώσει πολύ καλά εκλογικά αποτελέσματα σε αρκετές περιοχές της Τουρκίας, αποσπώντας πολλές ψήφους που, υπό διαφορετικές συνθήκες, θα πήγαιναν στο κυβερνών κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν.