Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Έξι ημέρες εκεχειρίας συμπληρώνονται σήμερα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και οι προσπάθειες εντείνονται, μέσω της διπλωματικής οδού, για να δοθεί παράταση στην κατάπαυση του πυρός. Εντούτοις, τίποτα δεν είναι ακόμη σίγουρο και η κατάσταση παραμένει περίπλοκη. Για τα ζητήματα που χρονίζουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και τις προκλήσεις που θα προκύψουν μετά το τέλος της τωρινής ανακωχής, μιλά αποκλειστικά στο nofakenews.gr ο ομότιμος καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αλέξανδρος Κούτσης, ένας έμπειρος επιστήμονας που γνωρίζει, όσο ελάχιστοι, τα ιστορικά δεδομένα που ισχύουν σε αυτό το σημείο του πλανήτη.
Όπως ήταν φυσικό, του ζητήσαμε να μας σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις, που αφορούν την εκεχειρία μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. «Οι δηλώσεις Νετανιάχου έχουν καθορίσει δύο στόχους. Ο πρώτος στόχος είναι να εξολοθρεύσει την Χαμάς, έτσι ώστε να μην υπάρχει απειλή για το Ισραήλ. Δεύτερος στόχος είναι να ελέγξει τη Γάζα, έτσι ώστε να μην μπορεί να αναδειχθεί εκεί άλλη οργάνωση που θα απειλεί την ασφάλεια του Ισραήλ, όχι μόνο τώρα, αλλά και για την επόμενη μέρα, μετά το τέλος αυτού του πολέμου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώ ότι η προσωρινή εκεχειρία, που έχει ανθρωπιστικούς στόχους, είναι μια τακτική του Νετανιάχου, προκειμένου να απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς που κρατά η Χαμάς στη Γάζα, και αφού τους απελευθερώσει, να συνεχίσει τον πόλεμο για να πετύχει τους στόχους του».
Ο κ. Κούτσης αναφέρθηκε στον ρόλο που παίζει η Παλαιστινιακή Αρχή και η Χαμάς, οι οποίες, όπως τόνισε, δεν έχουν την ίδια υποστήριξη από τους Παλαιστινίους που ζουν στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη. «Το 80% των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη ζητούν την παραίτηση του Αμπάς εδώ και τρία με τέσσερα χρόνια. Η Χαμάς είναι πιο δημοφιλής στη Δυτική Όχθη από ότι είναι η Παλαιστινιακή Αρχή. Στη Γάζα, δεν είναι τόσο δημοφιλής η Χαμάς όσο είναι στη Δυτική Όχθη, διότι στη Γάζα η πολιτική της Χαμάς οδήγησε σε οικονομικό πρόβλημα. Από το 2006, που ανέλαβε την εξουσία, έχει εφαρμοστεί οικονομικό εμπάργκο από την διεθνή κοινότητα, που οδήγησε σε περίπου 60- 70% ανεργία, φτώχεια κλπ. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, ο πληθυσμός της Γάζας δεν είναι τόσο ευχαριστημένος με την πολιτική της Χαμάς. Αλλά, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η Χαμάς είναι η μόνη οργάνωση, η οποία συνεχίζει, αν θέλετε, την προσπάθεια απελευθέρωσης της Παλαιστίνης, μέσω του ένοπλου αγώνα. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει σταματήσει τον ένοπλο αγώνα και συνεργάζεται με το Ισραήλ, πιστεύοντας ότι μέσα από αυτή τη συνεργασία θα πετύχει την ανεξαρτητοποίηση της Δυτικής Όχθης».
Κατά πόσο είναι εφικτό να δημιουργηθεί ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, μέσω της διπλωματικής οδού; «Μέσω της διπλωματίας, δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει ανεξάρτητο Παλαιστινιακό κράτος», απάντησε με έμφαση ο κ. Κούτσης. «Από τότε που υπεγράφη η συμφωνία του Όσλο, το 1993, ξεκίνησαν τη διαδικασία να υπάρχουν δύο κράτη στην περιοχή. Αυτή η διαδικασία δεν εφαρμόστηκε καθόλου και δεν οδήγησε πουθενά, γιατί οι ισραηλινές κυβερνήσεις είναι αντίθετες με το να δημιουργήσουν ένα παλαιστινιακό κράτος, με το επιχείρημα ότι αυτό το κράτος θα ελέγχεται από τρομοκράτες και το Ισράηλ θα είναι σε επικίνδυνη θέση. Υπάρχει, βέβαια, και η άλλη διάσταση. Η διεθνής κοινότητα δεν εφάρμοσε τη συμφωνία του Όσλο. Η συμφωνία αυτή είχε δύο αδυναμίες: α) Δεν είχε ένα μηχανισμό που θα επέβλεπε την εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας και β) Έλειπε ο μηχανισμός, ο οποίος θα επέβαλε κυρώσεις εναντίον της πλευράς, που παραβίαζε τη συμφωνία. Με την έλλειψη αυτών των δύο μηχανισμών, η συμφωνία του Όσλο έγινε μια διαδικασία η οποία κατάντησε «άντε να συναντιόμαστε, να μιλάμε για τα δύο κράτη και να πάμε ξανά και ξανά κάθε χρόνο (σ.σ.: σε συνομιλίες». Δεν υπάρχει περίπτωση να ιδρυθεί Παλαιστινιακό κράτος σήμερα, όταν υπάρχουν 700.000 έποικοι στην Δυτική Όχθη. Για να ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος, πρέπει η ισραηλινή κυβέρνηση να απομακρύνει αυτούς τους εποίκους από την Δυτική Όχθη».
Ο κ. Κούτσης αναφέρθηκε και στον ρόλο των ΗΠΑ, αναφορικά με την προώθηση λύσης για την ίδρυση δύο κρατών στην περιοχή. «Με έναν Αμερικανό πρόεδρο ο οποίος δηλώνει δημοσίως ότι είναι σιωνιστής και έναν υπουργό Εξωτερικών, τον Μπλίνκεν, ο οποίος όταν επισκέφθηκε το Ισραήλ είπε στον Νετανιάχου: «Έρχομαι σαν Εβραίος», με αυτούς τους δύο πιστεύετε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα προωθήσει την ίδρυση δύο κρατών στην περιοχή; Έχουν το σθένος να πιέσουν το Ισραήλ να δεχθεί δύο κράτη στην περιοχή; Εγώ πιστεύω πως όχι. Επομένως, ποιά είναι η λύση; Θα συνεχιστεί αυτή η κατοχή, θα συνεχιστεί η σύγκρουση, θα συνεχιστεί ο ένοπλος αγώνας, αν θέλετε, αν όχι της Χαμάς, τότε της οποιασδήποτε άλλης οργάνωσης που θα ξεσηκωθεί για να αντικαταστήσει τη Χαμάς».
Όσον αφορά την επόμενη μέρα, ο ομότιμος καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο εμφανίστηκε εξαιρετικά απαισιόδοξος: «Όταν αρχίσει το Ισραήλ να βομβαρδίζει ξανά (σ.σ.: τη Γάζα) και να υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αμάχων που σκοτώνονται, ίσως η διεθνής κοινότητα πια αγριέψει και πει στο Ισραήλ: «Σταμάτα, αλλιώς…». Εκεί μπορεί το Ισραήλ να σταματήσει, αλλά δεν θα έχει πετύχει τους στόχους του και γι’ αυτό δεν θα αποχωρήσει από τη Γάζα. Η Χαμάς θα λειτουργεί συνέχεια στη νότια Γάζα και ίσως αρχίσει τρομοκρατικές ενέργειες εντός και εκτός του Ισραήλ, κάτι που θα σημαίνει, δυστυχώς, μία μαύρη μέρα. Εγώ νομίζω ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί για τουλάχιστον δύο χρόνια. Όχι ο τωρινός πόλεμος, αυτός μπορεί να διαρκέσει άλλους δυο- τρεις μήνες, ωστόσο οι επιπτώσεις του πολέμου αυτού θα συνεχιστούν για τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια».
