Επιμέλεια: Βασίλης Σπυρόπουλος
Πριν από δύο χρόνια, η Μόσχα αποφάσισε να εισβάλλει στην Ουκρανία, την οποία πολιορκούσε ήδη από το 2014. Η Δύση δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Αμέσως ανέλαβε δράση, βοηθώντας ποικιλοτρόπως. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έσπευσε να στηρίξει, με κάθε τρόπο, το Κίεβο και τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Οι δηλώσεις του κ. Μπάιντεν τον Μάρτιο του 2022 απηχούσαν το αίσθημα της αμερικανικής κοινής γνώμης και μάλλον όλου του πλανήτη, που αποσβολωμένος παρακολουθούσε τις εξελίξεις στο μέτωπο των μαχών και της διπλωματίας: «Η επιθετικότητα του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας έχει ενώσει τους ανθρώπους σε όλη την Αμερική. Έχει ενώσει τα κόμματα στο Κογκρέσο και όλο τον κόσμο που αγαπά την ελευθερία».
Για τον γηραιό «Πλανητάρχη», η στήριξη στην Ουκρανία αποτελούσε και αποτελεί ίσως και προσωπικό στοίχημα απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο και τις βλέψεις του Κρεμλίνου. Ο Μπάιντεν δεν σταμάτησε στιγμή να στηρίζει τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι κάνοντας εκκλήσεις έτσι ώστε όλοι να ακολουθήσουν. Με επισκέψεις σε Ουκρανία και Πολωνία και διαγγέλματα στα οποία σημείωνε την αναγκαιότητα νίκης του Κιέβου στον πόλεμο.
Η ψηφοφορία στο Κογκρέσο τον πρώτο χρόνο του πολέμου
Ο πρώτος χρόνος στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτείων κύλησε ομαλά και χωρίς αντεγκλήσεις, καθώς τα πακέτα βοήθειας το ένα μετά το άλλο εγκρίνονταν από το Κογκρέσο.
«Είναι θέμα ηθικής. Οι ΗΠΑ είναι περήφανες που στηρίζουν την αυτοάμυνα μιας κυρίαρχης δημοκρατίας. Αθώοι Ουκρανοί έχουν υποστεί απρόκλητη βιαιότητα» δήλωνε ο Μιτς Μακκόνελ, επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία.
Συνολικά, από το Κονγκρέσο πέρασαν τέσσερα πακέτα στήριξης για την Ουκρανία, με το τελευταίο τον Δεκέμβριο του 2022, ύψους 47 δις. Στην μεγαλύτερη εικόνα των πραγμάτων, μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει 113 δις δολάρια, για στρατιωτικό εξοπλισμό, οικονομική ενίσχυση, ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά και σε δανεισμό προς την Ουκρανία.
Η στρατιωτική ενίσχυση κυμάνθηκε στα 45 δισεκατομμύρια δολάρια, με σημαντικό εξοπλισμό που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων άρματα μάχης, συστοιχίες Πάτριοτ, πλοία παράκτιας άμυνας, αεροσκάφη, drones, πυρομαχικά, αλλά και εξειδικευμέν0 και έμπειρο προσωπικό για την εκπαίδευση του Ουκρανικού στρατού.
Πως άλλαξαν οι ισορροπίες εντός ΗΠΑ τον δεύτερο χρόνο
Λίγο μετά τις αρχές του ‘23, όμως, η κοινή πορεία και η ομοφωνία στήριξης προς την Ουκρανία χάθηκε στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Τον Ιανουάριο οι Ρεπουμπλικανοί πήραν τον έλεγχο της Βουλής και οι ισορροπίες άλλαξαν.
Στα τέλη του έτους η ροή της δυτικής βοήθειας – απολύτως ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία – φαινόταν αβέβαιη, λόγω εσωτερικών ζητημάτων, όπως για παράδειγμα η μεταναστευτική κρίση με το Μεξικό, αλλά και εξωτερικών, όπως ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή.
Οι συνθήκες είχαν διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο που άλλο ένα πακέτο βοήθειας, ύψους συνολικά 60 δις δολαρίων, θα έβρισκε πλείστα εμπόδια. Ούτε οι επισκέψεις του Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον διαφοροποίησαν τις αρνητικές αντιλήψεις. Η Γερουσία ενέκρινε την βοήθεια προς το Κίεβο, ωστόσο η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου κυριαρχούν οι Ρεπουμπλικανοί, αντιστέκεται σθεναρά, σαφώς επηρεασμένη από την σφοδρή ρητορική του πρώην προέδρου και, καθώς φαίνεται, νέου υποψήφιου για τον Λευκό Οίκο, Ντόναλντ Τραμπ.
Η άρνηση της συνέχισης παροχής βοήθειας προς την Ουκρανία βρίσκει σύμφωνη μεγάλη μερίδια της κοινής γνώμης στις ΗΠΑ. Σχεδόν πέντε τους δέκα Αμερικανούς θεωρούν ότι η χώρα τους έχει προσφέρει ήδη πάρα πολλά χρήματα και εξοπλισμό στο Κίεβο. Την στιγμή που οι Ρώσοι στρατιώτες έχουν ως βασικό μοχλό στήριξης τις αποφάσεις της Μόσχας, οι αντίπαλοί τους Ουκρανοί εξαρτώνται, με όλη την κυριολεξίας της λέξης, από τους ηγέτες της Δύσης, ιδίως τους Αμερικανούς, που καλούνται να εκλέξουν νέο πρόεδρο τον προσεχή Νοέμβριο.
Όλα τα βλέμματα στραμμένα στις αμερικανικές εκλογές
Τα βλέμματα της Ουκρανίας και ολόκληρης της Ευρώπης είναι στραμμένα στις ΗΠΑ, και όχι δίχως λόγο. Διακυβεύονται πολλά από το αποτέλεσμα των εκλογών στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Εάν το σκηνικό αλλάξει και αναδειχθεί νικητής ο Τραμπ, αλλάζουν και τα μέχρι στιγμής δεδομένα στήριξης της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ. Άλλωστε, ο ίδιος ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα τέλειωνε τον πόλεμο μέσα σε μία μέρα. «Όπως ξέρετε τα πηγαίνω πολύ καλά με τον Πούτιν. Θα έλεγα στον Πούτιν – πρέπει να συμβιβαστείς. Θα έλεγα στον Ζελένσκι – πρέπει να συμβιβαστείς. Θα έλεγα στον ένα, θα γεμίσεις με χρήμα, στον άλλο – δεν θα λάβεις άλλα χρήματα. Θα πετύχαινα συμβιβασμό σε 24 ώρες» έχει τονίσει σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τι θα σήμαινε μια τέτοια έκβαση για το Κίεβο; Ίσως την χαριστική βολή, καθώς δεν αποκλείεται να σταματούσε ακαριαία η αμερικανική βοήθεια. Και οι απώλειες θα ήταν τεράστιες, ακόμη και σε οικονομικό επίπεδο, που ούτε η Ευρώπη θα μπορούσε να τις υπερκαλύψει, αφού έχει ήδη δώσει ένα μεγάλο μέρος πακέτων συνολικής βοήθειας 96 δις ευρώ.
