Του Γιάννη Κορωναίου
Η κλιμάκωση των αντιδράσεων από πλευράς Εκκλησίας στο θέμα της ισότητας στον γάμο έχει φέρει νέα δεδομένα στη «γαλάζια» ανθρωπογεωγραφία. Η πίεση στους βουλευτές της περιφέρειας, ιδίως σε νομούς που οι κοινωνίες τους έχουν συντηρητικά χαρακτηριστικά, είναι μεγάλη τόσο από τους παράγοντες της Εκκλησίας όσο και από τους ψηφοφόρους τους. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να λειτουργήσει ως «βαλβίδα αποσυμπίεσης» η διέξοδος της αποχής, ιδίως μετά την εξέλιξη στην περίπτωση Βορίδη, με τον υφυπουργό Δικαιοσύνης Γιάννη Μπούγα να τον ακολουθεί.
Κίνηση διορατικότητας
Η κίνηση Μητσοτάκη να «απελευθερώσει» βουλευτές και κυβερνητικά στελέχη με την επιλογή να απέχουν από τη ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, μπορεί να εξελιχθεί σε κίνηση-ματ, η οποία θα μειώσει σε σημαντικό βαθμό τους κραδασμούς στο κυβερνητικό οικοδόμημα.
Μάλιστα, αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, στρατηγικά και τακτικά, αν ιδωθεί ως ενέργεια δυο βαθμίδων. Να δόθηκε, δηλαδή σε πρώτο επίπεδο, η επιλογή στους βουλευτές μέσω της συνέντευξης του στην ΕΡΤ. Εκεί όπου μίλησε για την αποχή ως «μια αξιοπρεπή στάση, που μπορεί κάποιος να εκφράσει τη διαφωνία του, δηλαδή να μην υπερψηφίσει, χωρίς να δημιουργήσει και πρόβλημα στην κυβερνητική πλειοψηφία», μη ξεκαθαρίζοντας ωστόσο αν αυτή η επιλογή αφορά και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου. «Όταν κάποιος είναι υπουργός υπάρχει μεγαλύτερη δέσμευση σε μια συλλογική απόφαση που παίρνει το υπουργικό συμβούλιο» είχε πει θολώνοντας όμως τα νερά με την αποστροφή πως οι υπουργοί «με τη βουλευτική τους ιδιότητα προσέρχονται σε αυτή την ψηφοφορία».
Προφανώς ο πρωθυπουργός ήθελε να σταθμίσει τα γεγονότα τις επόμενες ημέρες. Σε ό,τι αφορά στους βουλευτές ανέμενε να καθίσει ο… κουρνιαχτός του «πρώτου σοκ», που έχει και τον μεγαλύτερο συναισθηματικό αντίκτυπο, να διεξαχθούν τα «ταχύρρυθμα» στην Πειραιώς και να καταγράφονται οι προθέσεις μετά. Ταυτόχρονα παρακολουθούσε και αφουγκραζόταν τις τοποθετήσεις της κοινωνίας και περίμενε την κλιμάκωση των αντιδράσεων από πλευράς κλήρου. Σύμφωνα και με κομματικές πηγές αλλά και βάσει του σχεδιασμού, σχετική παρέκκλιση από τις αρχικές εκτιμήσεις του πρωθυπουργού και του επιτελείου του υπήρξε μόνο στην απόφαση της Ιεράς Συνόδου. Με άλλα λόγια, το Μαξίμου περίμενε ένα ή περισσότερα «κλικ» χαμηλότερης έντασης στην ανακοίνωση. Κι αυτό άλλαξε αυτόματα τον σχεδιασμό.
Η εικόνα από τις ενορίες και το σημείο μηδέν
Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον έφταναν από μέρες πληροφορίες οι οποίες αφορούσαν στην κατάσταση που επικρατούσε στις ενορίες κάθε Κυριακή. Γνώριζαν για παράδειγμα πως μετά το εκκλησιασμό οι βουλευτές, για παράδειγμα στην Αιτωλοακαρνανία ή στην Αρκαδία, δέχονταν ασφυκτικό πρέσινγκ από το χριστεπώνυμο πλήρωμα να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο και να εκφράσουν την αντίθεση τους δημόσια στην προωθούμενη ρύθμιση. Παρότι έβλεπαν την κλιμάκωση της έντασης, αυτή ως ένα σημείο εκφραζόταν από συγκεκριμένους ιεράρχες, χαρακτηρισμένους «σκληρούς» και «ακραίους» και όχι από το σύνολο των μητροπολιτών. Εξάλλου υπήρχε και η μετριοπαθής στάση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος που, σύμφωνα με κάποιες πηγές, εκφράστηκε και στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό.
Ωστόσο η πολυσέλιδη εισήγηση του Μητροπολίτη Μεσογαίας Νικολάου, η υποδοχή της από τους αρχιερείς και εν συνεχεία το ανακοινωθέν της Ι.Σ. διέλυσε κάθε ψευδαίσθηση. Σχεδόν παράλληλα με την ανακοίνωση των πρωτοβουλιών της Εκκλησίας ενάντια στο νομοσχέδιο ήρθαν εκ νέου πιέσεις στους βουλευτές και με μεγαλύτερη ένταση.
Διαβλέποντας τον κίνδυνο το πρωθυπουργικό περιβάλλον προχώρησε και στο δεύτερο επίπεδο, την επέκταση του μέτρου της αποχής και σε επίπεδο υπουργών και υφυπουργών, καθώς οι διαρροές μετρούσαν πέραν του Μ. Βορίδη, τέσσερις ακόμα υφυπουργούς που έγερναν στην καταψήφιση του νομοσχεδίου, χωρίς να αποκλείονται και νέες δυσάρεστες εκπλήξεις.
Η δημοσιοποίηση της απόφασης του υπουργού Επικρατείας Μάκη Βορίδη να απόσχει της ψηφοφορίας και η υποδοχή της οποίας έτυχε η απόφαση του από τον πρωθυπουργό, βοήθησε και θα βοηθήσει περαιτέρω την απορρόφηση των κραδασμών. Ήδη ένας από τους «επίφοβους» υφυπουργούς, ο υφ. Δικαιοσύνης και βουλευτής Φωκίδας Γ. Μπούγας ακολούθησε το παράδειγμα Βορίδη, αποκαλύπτοντας πως θα απέχει από τη ψηφοφορία.
