Του Βασίλη Σπυρόπουλου
Στην «κόψη του ξυραφιού» βρίσκονται οι σχέσεις ανάμεσα σε Πακιστάν και Αφγανιστάν, καθώς πυκνώνουν οι επιθέσεις εναντίον πακιστανικών στόχων στην μεθοριακή γραμμή Durand. Το Ισλαμαμπάντ κατηγορεί ευθέως το Αφγανιστάν, υποστηρίζοντας ότι δεν κάνει τίποτα για να περιορίσει την τρομοκρατική δράση των Πακιστανών Ταλιμπάν, που προβαίνουν σε εχθροπραξίες εναντίον του στρατού του Πακιστάν από το αφγανικό έδαφος.
Η δράση των Πακιστανών Ταλιμπάν (TTP)
Οι Πακιστανοί Ταλιμπάν εμφανίστηκαν στο προσκήνιο το 2007 ως παρακλάδι και ιδεολογικά συγγενείς των Αφγανών Ταλιμπάν, με τους οποίους διατηρούν πολύ στενές σχέσεις. Βασικές τους επιδιώξεις είναι η επιβολή του νόμου της σαρία και η απόσυρση του πακιστανικού στρατού από περιοχές όπου κυριαρχούν οι Παστούν, μία εθνότητα Αφγανών, που αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στο Αφγανιστάν και την μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στο Πακιστάν.
Όταν οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, αποφυλάκισαν όλους τους μαχητές του TTP, παρέχοντας διευκολύνσεις στις συνομιλίες των Πακιστανών Ταλιμπάν με την κυβέρνηση του Πακιστάν. Οι δύο πλευρές ήρθαν σε συμφωνία, με αποτέλεσμα την κατάπαυση του πυρός και την αποφυλάκιση από τις φυλακές του Πακιστάν μαχητών του TTP. Ωστόσο, η ηρεμία δεν κράτησε για πολύ, καθώς οι Πακιστανοί Ταλιμπάν συνέχισαν, μετά από μικρό χρονικό διάστημα, τις επιθέσεις κατά πακιστανικών στόχων.
Οι επιθετικές ενέργειές τους έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τους τελευταίους μήνες, γεγονός που δυσκολεύει την αντίδραση του πακιστανικού στρατού. Μάλιστα, υπήρξαν πληροφορίες ότι πλέον χρησιμοποιούν σύγχρονα μικρά όπλα, όπως τυφέκια M4 και M16 και εξοπλισμό νυχτερινής όρασης, που άφησαν οι αμερικανικές δυνάμεις κατά την αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν.
Η νέα ρήξη μεταξύ Ισλαμαμπάντ- Καμπούλ
Το Ισλαμαμπάντ νιώθει προδομένο από το καθεστώς των Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, αφού του είχε προσφέρει απλόχερα την υποστήριξή του, αναμένοντας ότι, ως κυρίαρχη κυβέρνηση, θα βοηθούσε στην αποκλιμάκωση της έντασης και στην αποδυνάμωση του TTP. Από την πλευρά τους, οι Αφγανοί Ταλιμπάν αρνούνται τις κατηγορίες του Πακιστάν για υπόθαλψη και στήριξη δυνάμεων Πακιστανών Ταλιμπάν, υποστηρίζοντας ότι έχουν εκδώσει θρησκευτικό διάταγμα, βάση του οποίου απαγορεύεται σε ανθρώπους να κάνουν «τζιχάντ» σε άλλες χώρες.
Για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο από τις συνεχείς επιθέσεις των Πακιστανών Ταλιμπάν, τους οποίους οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση, το Ισλαμαμπάντ αποφάσισε να κλείσει τα σύνορα, διακόπτοντας για αρκετές ημέρες το εμπόριο με το Αφγανιστάν. Παράλληλα, επέβαλε φορολογικές επιβαρύνσεις σε εισαγόμενα είδη από την Καμπούλ, ενώ απαγόρευσε την εξαγωγή προς το Αφγανιστάν εκατοντάδων ειδών, όπως υφάσματα, οικιακές συσκευές και γεωργικά προϊόντα. Παράλληλα, αποφάσισε το φθινόπωρο του 2023 την απέλαση όλων των Αφγανών προσφύγων που ζουν παράνομα στο Πακιστάν. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για περίπου 2 εκατομμύρια Αφγανούς, αρκετοί από τους οποίους έχουν γεννηθεί στο Πακιστάν. Η εξέλιξη αυτή ήλθε ως συνέπεια των τρομοκρατικών επιθέσεων στη χώρα, για τις οποίες η πακιστανική κυβέρνηση κατηγορεί Αφγανούς υπηκόους.
Πηγή έντασης η γραμμή Durand
Η μεθοριακή γραμμή Durand είναι ίσως η παλαιότερη πηγή έντασης μεταξύ των δύο χωρών. Το Αφγανιστάν αρνείται να την δεχθεί ως σύνορο με το Πακιστάν, καθώς θεωρεί ότι μεγάλες εκτάσεις γης των Παστούν βρίσκονται, επί του παρόντος, υπό τον έλεγχο του Ισλαμαμπάντ, εξαιτίας αυτής της γραμμής αυτής, που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της βρετανικής αποικιοκρατίας.
Η γραμμή Durand στα σύνορα Πακιστάν- Αφγανιστάν
Το Πακιστάν δέχεται την νομιμότητα της γραμμής Durand, ωστόσο έχει πολλές φορές παρέμβει στα εδαφικά σύνορα με το Αφγανιστάν, θολώνοντας τα νερά και υπονομεύοντας, με τον τρόπο αυτό, τις σχέσεις των δύο χωρών.
